Lishe Bora kwa Maisha Yote

Posted on: March 2nd, 2020

Kama wadau wa lishe katika Wilaya yetu ya Buhigwe tunapaswa kuwajibika kila mmoja kwa eneo lake kuhakikisha udumavu kwa watoto unatoweka kwa kuhakikisha lishe bora inatolewa kwa kuzingatia makundi makuu matano ya vyakula yaani wanga, protini, vitamini, mafuta na madini ambavyo vinapatikana katika maeneo yetu kwa gharama ndogo. Hayo yalisemwa na Mhe. Mkuu wa Wilaya ya Buhigwe Col. Michael M. Ngayalina wakati akifungua kikao cha kamati ya lishe kilichofanyika katika ukumbi wa ofis ya Mkurugenzi Mtendaji Buhigwe eneo la Bwega hivi karibuni. 

Kwa upande wake Afisa lishe wilaya; Madam Theodora Thomas alieleza makundi makuu matano ya vyakula ambayo yanapaswa kuzingatiwa katika lishe hasa kwa watoto.

1. Nafaka, Mizizi na Ndizi

• mchele, mahindi, mtama, ulezi, ngano, uwele, viazi vikuu, viazi vitamu, mihogo, magimbi, viazi mviringo, na Ndizi

Virutubishi: Wanga

• Huupatia mwili nguvu za kuweza kufanya kazi

2.Vyakula vya aina ya mikunde na vyenye asili ya wanyama

• Maharage, kunde, mbaazi, soya, karanga,njegere, njugu mawe,dengu, choroko, asili ya wanyama ni: nyama, mayai, samaki, dagaa, kumbikumbi, senene, maziwa na nzige.

Virutubishi: Protini

• Hujenga mwili. Huwezesha mwili kutengeneza seli nyingine.

3.Mboga-mboga

• mchicha, majani ya kunde, majani ya maboga, kisamvu, matembele, spinachi, mgagani, mlenda, mnavu, mchunga, karoti, pilipili hoho, nyanya chungu, biringanya, bamia, kabichi, figiri, sukuma wiki na chainizi.
  
  
• Huupa mwili kinga imara dhidi ya maradhi mbalimbali.

4.Matunda

• mapera, maembe, machungwa, papai, nanasi, zambarau, zabibu, mapesheni, machenza, ubuyu, ukwaju, limao, ndizi, matango, matikiti maji, parachichi n.k
  
  
• Huupa mwili kinga dhidi ya maradhi.
• Husaidia kwa baadhi ya virutubishi kutumika kwa ufasaha zaidi mwilini.

5.Mafuta na Sukari

• mafuta ya kupikia, ufuta, karanga, mbegu za alizeti, siagi, samli, nyama yenye mafuta, sukari ni: asali, miwa, vyakula vinavyotengenezwa kwa sukari nyingi kama jamu, keki, n.k

virutubishi: mafuta

• Huupa mwili nguvu.
• Husaidia ufyonzwaji wa vitamini A,D,E na K.
  
  
  Maji???????
  
  Maji hayakuwekwa kwenye kundi lolote la chakula kwa sababu hayana virutubishi. Ni muhimu kunywa maji safi na salama kwani yanarahisisha umeng'enyaji wa chakula, kusafirisha virutubishi na kutoa uchafu ambao hutengenezwa mwilini wakati mwili unafanya kazi zake. Asilimia kubwa ya mwili ni maji hivyo ni vyema kunywa maji mara kwa mara ili kuwa na afya bora.
  
  
  Kumbuka:
  
  ni vema kula vyakula vyenye mchanganyiko wa kila kundi la chakula ili mwili uwe na afya nzuri, na kutopatwa na maradhi mara kwa mara, pia kunywa maji safi na salama wakati wote unapohitaji. Alisema Theodora.